Starzy-młodzi

Czy stacja telewizyjna o ogólnokrajowym zasięgu potrafi wyjść poza polityczną poprawność w referowaniu społecznych preferencji wyborczych? Sugeruję, że nie.

Sprawa dotyczy kwestii - kogo popierają młodzi wyborcy? Ale problem jest nieco głębszy. Dotyka bowiem kryteriów, dla których daną grupę uznajemy za młodych. W ostatnich dniach w "Faktach" TVN opublikowano wyniki sondażu (Millward Brown), z którego ma wynikać, że "młodzi wybierają Komorowskiego". Młodzi, czyli wyborcy w wieku 18-34 lata. Takie kryterium wiekowe wybrano. Prawo badacza. Ale...

Dotychczasowa praktyka definiowania, kto jest młody, a kto nie jest niejednoznaczna. Kilka przykładów:

• w 2011 roku w sondażu exit poll zrealizowanym przez ówczesny TNS OBOP dla TVP kategoria młodego wyborcy obejmowała grupę wiekową 18-25 lat;
  
• po wyborach parlamentarnych w 2011 roku CBOS opublikował raport "Jak głosowali młodzi - refleksje powyborcze", gdzie punktem odniesienia była grupa w wieku 18-24 lata;
  
• w sondażu exit poll IPSOS dla TVN24 i TVP po wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku w grupie młodych wyborców znaleźli się obywatele w wieku 18-25 lat;
  
• w sondażu exit poll IPSOS dla TVN24, TVP i Polsat News po wyborach samorządowych w 2014 roku zastosowano kryterium 18-29 lat, jednakże specyfika sytuacji wymusiła prezentację wielu danych szczegółowych (np. dla kategorii "uczniowie i studenci");
  
• osobiście, w książce pt. "Młody obywatel we współczesnej demokracji europejskiej" stosowałem kryterium 18-24 lata, podkreślając jednocześnie, że:

 "W pewnym sensie ten przedział należy uznać za wymuszone uproszczenie. Z pewnością ma on charakter arbitralny i łatwo poddaje się krytyce". 

 To oczywiste, że wskazanie granic wiekowych dla młodości (w sensie politycznym) będzie arbitralne, ale wymaga zawsze dobrego uzasadnienia. Bezdyskusyjna wydaje się tylko dolna granica - wiek osiągnięcia politycznej dojrzałości: 18 lat. Granica górna jest umowna. Dlaczego zatem w ostatnim sondażu prezydenckim młodymi stali się nawet obywatele w wieku 34 lat? A może lepiej zadać pytanie - bez podtekstów - o to, jakie poznawcze konsekwencje ma taki, a nie innych wybór grupy wiekowej.

W materiale wyemitowanym w "Faktach" słyszymy, że:

- Bronisław Komorowski ma gigantyczną przewagę nad konkurencją;
- Andrzejowi Dudzie młodzi wyborcy dają "żółtą kartkę";
- ten wynik to może być zapowiedź wielkie porażki Janusza Palikota.

Zgoda. Takie komentarze stanowią trafną ilustrację dla tak zaprezentowanych wyników badania:

Zobacz źródło

Tylko, co by było gdyby... Gdyby definicja młodych wyborców obejmowała ludzi w wieku, np. 18-24 lata? Rezultaty sondażu byłyby inne. 

Punktem odniesienia mogą być raporty CBOS wraz z tabelami aneksowymi, pokazującymi szereg szczegółowych danych, w które dziennikarze się nie zagłębiają. Porównałem dane z sondaży realizowanych mniej więcej na około miesiąc przed wyborami do PE (maj 2014)  i samorządowymi (listopad 2014).
Widać wyraźnie, że w pewnych przypadkach poparcie w grupie wiekowej 18-24 lata i 25-34 lata wygląda odmiennie. Co z tego wynika?




Okazuje się, że większą popularność w starszej grupie wiekowej mają takie partie i ich kandydaci jak: PO, PiS, SLD, także PSL (zaznaczone na zielono). Natomiast mniejszą - zdecydowanie mniejszą - TR i NP (politycznym spadkobiercą jest prawdopodobnie partia KORWiN).

A zatem można śmiało powiedzieć, iż gdyby Millward Brown uznał, że młody wyborca to człowiek w wieku 18-24 lata, to w zaprezentowanych na antenie TVN danych, wynik takich kandydatów jak Janusz Korwin-Mikke, Janusz Palikot, być może Paweł Kukiz byłby zdecydowanie lepszy. Z kolei Bronisław Komorowski czy Andrzej Duda uzyskaliby nieco słabsze wyniki.

Pytanie tylko, czy publikacja danych, które sugerują inną narrację niż tą, o której trzeba myśleć wymaga zbyt wiele odwagi? Wersja, gdzie młodzi 30-letni zabierają głos jest "bezpieczniejsza". 

Zobacz źródło